Άλκηστις Πρωτοψάλτη: «Πιστεύω στη μουσική»

Φωνή εκπληκτική με τεράστιες δυνατότητες, αναλλοίωτη στο χρόνο, χαρισματική, που παραμένει πρωταθλήτρια στο δύσκολο αυτό επάγγελμα και χώρο. Αγαπήθηκε, δικαίως, όσο λίγες τραγουδίστριες στη χώρα μας και ανταπέδωσε την αγάπη αυτή με σκληρή εργασία, γενναιοδωρία και προσεγμένες επιλογές ρεπερτορίου. Επιπροσθέτως, χάρισε αναρίθμητες «ανατριχίλες» με τραγούδια που θα μείνουν αξεπέραστα και χαρακτηρισμένα από τη φωνή της.

Ο λόγος για την Άλκηστη Πρωτοψάλτη που σε λίγες μέρες (24 και 29/9) ανεβαίνει στη (γνώριμη για εκείνη) σκηνή του Ηρωδείου για να ερμηνεύσει τραγούδια του σπουδαίου Σταύρου Ξαρχάκου υπό τη διεύθυνσή του. Η σημαντική αυτή «Συνάντηση» στάθηκε αφορμή για μια συνέντευξη με την αγαπημένη ερμηνεύτρια.

Πως προέκυψε η φετινή συνεργασία σας με το Σταύρο Ξαρχάκο; Θυμόσαστε ακριβώς την στιγμή που έκλεισε; Ποιο ήταν το κυρίαρχο συναίσθημα εκείνη τη στιγμή και πόσο διαφοροποιήθηκε (αν διαφοροποιήθηκε) στις πρόβες και στις παραστάσεις;
Θυμάμαι τα πάντα… Θυμάμαι μετά από μια πρόβα που του είπα: «αυτό δεν πρέπει να τελειώσει έτσι γρήγορα» και μου απάντησε: «προχώρα». Το ζεστό χαμόγελό του, η σπίθα στα μάτια και το πάθος για τη μουσική ήταν ένα τρίπτυχο πολύ δυνατό. Αυτή η σπίθα άναψε το 2016 για τη συναυλία στο Καλλιμάρμαρο, στο πλαίσιο του «όλοι μαζί μπορούμε», και έγινε μουσική πυρκαγιά. Ατέλειωτες πρόβες, σημασία στη λεπτομέρεια, σημασία στην πιο χαμηλή νότα με στόχο το συναίσθημα. Για αυτό ταιριάξαμε, γιατί δεν είχαμε «ρολόι». Δεθήκαμε απόλυτα μέσα στο καλοκαίρι και ζήσαμε μοναδικές στιγμές. Χαίρομαι βαθιά που μέσα από τη δική μου έκφραση βρήκε τη σύγχρονη ερμηνεία των τραγουδιών του και με οδήγησε σε μοναδικά μονοπάτια συγκίνησης. Είναι, επίσης, τρομερός στην διεύθυνση ορχήστρας. Ευτυχισμένη που τον ξανασυνάντησα. Στη «Συνάντηση» ερμηνεύω μόνο δικά του τραγούδια. Αυτή ήταν η αρχική σκέψη και η πρόκληση: Η Άλκηστις συναντάει και τραγουδάει Σταύρο Ξαρχάκο, με τον ίδιο να διευθύνει επί σκηνής την 9μελή ορχήστρα.

Με τις δύο συναυλίες του Ηρωδείου ολοκληρώνεται ο κύκλος των κοινών σας εμφανίσεων ή να αναμένουμε και συνέχεια;
Να αναμένετε και συνέχεια… Και θα μας δοθεί η ευκαιρία να ξαναμιλήσουμε…

Είναι γνωστή η αγάπη σας για τον αθλητισμό. Ο αθλητισμός τι ρόλο παίζει σήμερα στη ζωή σας; Ποιο άθλημα εξασκείτε και πόσο συχνά; Πιστεύετε ότι σας έχει βοηθήσει στην διατήρηση της φόρμας σας και στο τραγούδι;
Ήμουν στα 100 μέτρα και στα 400 μετ’ εμποδίων στον Πανιώνιο. Και στο Μίλωνα στο βόλεϋ στην Α’ Εθνική. Ο αθλητισμός με βοήθησε πάρα πολύ στη ζωή μου. Μου έδωσε τα καλύτερα μαθήματα πειθαρχίας, το ευ αγωνίζεσθαι στο αθλητικό παιχνίδι και στη ζωή, την αφοσίωση στο στόχο, την αυτοσυγκέντρωση, τη φυσική κατάσταση και το πάθος για το «νήμα». Σιχαίνομαι τη δεύτερη θέση (χαμογελά). Έχω δικό μου γυμναστήριο στο σπίτι και το αγαπημένο μου μηχάνημα είναι η κωπηλατική. Όταν έχω πάρα πολύ στρες παίρνω τα βουνά η κάνω diving. H φύση δίνει την καλύτερη διέξοδο στο σώμα και στο μυαλό. Μέσα από όλα αυτά εξασκώ την «ανάσα μου» που είναι η τέχνη της καρδιάς.

Έχετε κάνει μαθήματα φωνητικής; Τραγουδάτε χρησιμοποιώντας τη διαφραγματική αναπνοή; Ποια είναι η πιο ψηλή και η πιο χαμηλή σας νότα;
Δεν έχω κάνει μαθήματα φωνητικής. Τα δυο εκατοστά -δηλαδή τις φωνητικές μου χορδές- μου τις «έστειλε» έτοιμες. Η πιο χαμηλή μου νότα είναι η Ρε και η πιο ψηλή η Μι, δύο οκτάβες και κάτι. Όσον αφορά στην αναπνοή έχω πολύ μεγάλη.

Πείτε μου ένα τραγούδι του Σταύρου Ξαρχάκου που αγαπάτε πολύ αλλά δεν «χώρεσε» στο πρόγραμμα των εμφανίσεών σας.
Αχ, τώρα τι με ρωτάτε!!! Είναι πάρα πολλά!!! Αλλά θα σας πω ένα, τη «Φτωχολογιά».

Όλα αυτά τα χρόνια που τραγουδάτε, νιώσατε ποτέ την ανάγκη της δημιουργίας στο κομμάτι του τραγουδιού; Επιχειρήσατε ποτέ να γράψετε στίχους ή μουσική;
Όχι δεν έχω ταλέντο στο να φτιάχνω στίχους. Πολλές φορές όμως έχω δώσει ιδέες και έχω πει λέξεις που «ξεκλείδωσαν» μια δύσκολη φράση, π.χ. στο «κι είμαστε ακόμα ζωντανοί -σαν ροκ συγκρότημα». Αυτές οι τρεις λέξεις που είπα, σηματοδότησαν το τραγούδι με τα υπέροχα λόγια της Λίνας Νικολακοπούλου. Όσον αφορά στη μουσική «δεν το έχω». Γράφω όμως κείμενα που κάποια στιγμή μπορεί και να βγουν στο φως.

Η τραγουδοποιία στη χώρα μας, για κάποιο(υς) λόγο(υς), εκπροσωπείται περισσότερο από άνδρες δημιουργούς. Λίγες είναι οι γυναίκες δημιουργοί. Αντίθετα, οι τραγουδίστριες είναι όσες και οι τραγουδιστές. Εσείς έχετε κάποια εξήγηση για αυτό το γεγονός;
Καλή η έρευνά σας, αλλά δεν έχω να σας πω κάτι. Δεν μπορείς να εξηγήσεις τι αποφασίζει η φύση.

Παλαιότερα, οι δημιουργοί σχημάτιζαν ντουέτα και κάνανε έναν ολοκληρωμένο δίσκο με έναν ερμηνευτή ή και περισσότερους. Πλέον, αυτό έχει αντιστραφεί. Ο ερμηνευτής είναι ένας και οι δημιουργοί περισσότεροι. Που οφείλεται αυτό κατά την άποψή σας; Εσείς, έχετε προτίμηση σε ένα από τα δύο αυτά σχήματα;
Δεν έχω προτίμηση. Αν τα καινούργια τραγούδια που «έρχονται» σε συγκινούν τα λες. Αν προέρχονται από μία πηγή, έχει εξίσου ενδιαφέρον και ίσως και να το προτιμώ. Όμως σίγουρα η εποχή έχει αλλάξει, όπως και το CD, που διανύει την πιο δύσκολη εποχή του – για να μην πω ότι πεθαίνει καθώς υπάρχουν ακόμα ρομαντικοί καλλιτέχνες που επιμένουν. Η τεχνολογία μάς έχει πάει σε άλλους κόσμους και σε άλλες ταχύτητες.

Πως βλέπετε σήμερα τους άλλους τραγουδιστές της γενιάς σας, τη Χαρούλα Αλεξίου, τη Δήμητρα Γαλάνη, το Γιώργο Νταλάρα; Θα μοιραζόσασταν ξανά τη σκηνή μαζί τους;
Με τη Δήμητρα έχω μοιραστεί τη σκηνή και έχουμε κάνει πάρα πολλές συναυλίες. Ήταν μια μοναδική στιγμή γεμάτη συναίσθημα και ωραίες ιδέες. Μου έχει γράψει πέντε (5) υπέροχα τραγούδια (σ.σ. «Κι είμαστε ακόμα ζωντανοί», «Δικαίωμα», «Τράβα σκανδάλη», «Απόψε ας γίνουμε κι οι δυο μια φωνή» και το «Προλαβαίνω»). Με τη Χαρούλα έχω συνεργαστεί μόνο δισκογραφικά και με το Γιώργο πολύ παλιά. Όλα είχαν τον λόγο τους όταν έγιναν και αν βρεθεί και μια σκέψη τώρα που να μας εξιτάρει, γιατί όχι; Ξέρετε κάτι… το πιο όμορφο από όλα είναι να βλέπεις μετά από κάθε συνεργασία να εξελίσσεται η τέχνη, η μουσική, η ευαισθησία, η αγάπη, αλλά και το δέσιμο. Μόνο τότε έχει αξία η συνεργασία.

Ποιος είναι ο ρόλος της τέχνης, και του τραγουδιού ειδικότερα, σε εποχές δύσκολες, σε εποχές κρίσης;
Δεν είναι τυχαίο ότι πάντα σε δύσκολες εποχές οι Τέχνες – από όπου κι αν προέρχονταν – ήταν σε μεγάλη ανάπτυξη και φυσικά ο ρόλος του καλλιτέχνη διπλά δύσκολος έχοντας απέναντι την κρίση επιβίωσης και ταυτότητας, μέσα σε ένα αόρατο οικονομικό πόλεμο. Προσωπικά, πιστεύω στη μουσική, την θεωρώ ευλογημένη που καθαρίζει τις σκοτεινές γωνιές της ψυχής. Μέσα από τη μουσική εκπαιδεύω την ελπίδα μου και μου αρέσει να δίνω χαρά. Είναι πολύ μεγάλο προνόμιο μέσα από το τραγούδι να μεταφέρεις ελπίδα, να εκφράζεις όλες τις πτυχές της ζωής και να δίνεις χαρά στον κόσμο.

Ο Ράινε Μαρία Ρίλκε, στα «Γράμματα σε ένα νέο ποιητή», έλεγε πως το χειρότερο πράγμα που συνέβη ποτέ στην τέχνη είναι η κριτική. Συμμερίζεστε αυτή την άποψη; Σας έχει τύχει να διαβάσετε αποθεωτική κριτική μιας εμφάνισής σας που, κατά τη γνώμη σας, δεν ήταν καλή και το αντίθετο;
Εξαιρετικός ποιητής και πεζογράφος ο Ρίλκε και με είχε συγκλονίσει το ποίημά του «σβήσε τα μάτια μου». Όχι δεν μου έχει τύχει κάτι τέτοιο. Προσωπικά, πιστεύω στο κριτήριο του θεατή. Αυτός είναι ο αληθινός κριτής.

Τι σας έχει «κεντρίσει» το ενδιαφέρον από καινούργια τραγούδια ή νεότερους δημιουργούς και ερμηνευτές;
Υπάρχουν νέοι που μου αρέσουν, όπως ο Χαρούλης, η Μαρίνα Σάττι, η Ελεωνόρα Ζουγανέλη, ο Γιώργος Καραδήμος, η Μποφίλιου, η Ανδριάνα Μπάμπαλη, ο Γιώργος Περρής, ο Γεράσιμος Ευαγγελάτος, ο Γιάννης Μαθές, ο Ησαΐας Ματιάμπα, οι Imam Baildi, οι Μέλισσες, ο Γιάννης Χριστοδουλόπουλος, ο Θέμης Καραμουρατίδης, ο Περικλής Κανάρης η Ελένη Φωτάκη, ο Γιάννης Γούνας… Υπάρχει ζύμη καλή αλλά θα καούν πολλά ψωμάκια μέχρι να βγει το σωστό.

Τραγουδάτε στον προσωπικό χρόνο, στο σπίτι, στο αυτοκίνητο κλπ.; Αν ναι, σε ποιες περιστάσεις; Αν, πάλι, όχι, γιατί;
Περισσότερο γράφω και τραγουδώ σπάνια. Σε εντελώς διαφορετικά μέρη, δηλαδή πάνω σε μια βουνοκορφή με αντίλαλο ή σε ένα μοναχικό ξωκλήσι. Τραγουδώ τον εθνικό ύμνο όταν φοβάμαι και παλιά τραγούδια (όχι δικά μου) σε μια παραλία με φωτιά. Όλα είναι θέμα στιγμής και διάθεσης.

Ένας εξαιρετικός στίχος του Άλκη Αλκαίου λέει: «Τώρα χαμένος στων ονείρων μου το χάρτη, όλο ρωτάω πως τα ‘φερε έτσι η ζωή, αυτοί που φύγανε να με καλούν σε πάρτυ κι αυτοί που ζούνε να μου λείπουν πιο πολύ». Αντιστρέφοντάς τον: σας λείπουν οι «παλιοί» που έφυγαν; Υπάρχουν νέοι που να σας «καλούν σε πάρτυ»;
Όταν «έφυγε» ο Μητροπάνος έκλεισε με κρότο την πόρτα. Το ίδιο και ο Μπιθικώτσης με τη Μοσχολιού… Ο Μάνος Χατζιδάκις, η Μελίνα… και πόσοι άλλοι… αναντικατάστατοι. Έγραψαν ιστορία, άφησαν προίκα υπέροχα τραγούδια που θα μεγαλώσουν και άλλες γενιές… επί της ουσίας, νίκησαν το θάνατο. Όσο για τους νέους, προς το παρόν, παρακολουθώ από το μπαρ το πάρτυ.

πηγή: ogdoo.gr