Δευτέρα 8 Μαρτίου, Παγκόσμια ημέρα της γυναίκας, σήμερα!

Η ηθοποιός που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στο ελληνικό metoo στον χώρο του θεάτρου, λέει δυνατά τις σκέψεις της για τη γυναίκα στον Μέντα88.

Ζέτα Δούκα
10 σκέψεις για τη γυναίκα- Στο «και μισή» κάθε ώρας
Στον Μέντα 88, Το ραδιόφωνο που ξέρει τις αγάπες σου.

Μπορείτε να τις διαβάσετε όλες παρακάτω…

1/ Η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, φαίνεται πως ανακτά ολοένα και περισσότερο τον ουσιαστικό της ρόλο: αυτόν της υπενθύμισης των δικαιωμάτων και του αγώνα για ισότητα.
Η παγκόσμια κοινότητα σήμερα περισσότερο από ποτέ, δείχνει να αντιλαμβάνεται το πόσο σημαντικό είναι να υπάρχουν γυναίκες σε θέσεις που θεωρούνται παραδοσιακά ανδρικές , ως μονόδρομος για ένα καλύτερο και πιο ασφαλές για την ανθρωπότητα μέλλον.
Το ερώτημα ωστόσο, πώς μπορούν οι γυναίκες να συνδυάσουν τις προσωπικές σχέσεις, τη φροντίδα των παιδιών και τη δουλειά τους, είναι στην πρώτη γραμμή και αποτελεί θέμα έρευνας και συζήτησης.
Γιατί παρά την πρόοδο που σημειώνεται , οι ασχολίες που έχουν σχέση με τη φροντίδα της οικογένειας, εξακολουθούν να θεωρούνται γυναικείες. Δεν είναι τυχαίο ότι σε συνεντεύξεις για εργασία , οι γυναίκες καλούμαστε πάντοτε να απαντήσουμε σε ερωτήσεις σχετικές με τον γάμο και την απόκτηση παιδιών ενώ οι άντρες σχεδόν ποτέ.

2/Τον τελευταίο αιώνα, οι γυναίκες στην Ελλάδα καταφέραμε σταδιακά να έχουμε νομική ισότητα, η οποία κατοχυρώθηκε συνταγματικά το 1975 ,μετά την δικτατορία.
Και μπορεί η πρώτη υπέρμαχος των δικαιωμάτων της γυναίκας Καλλιρρόη Παρρέν , να μίλησε γι’ αυτά  το 1887, ιδρύοντας το περιοδικό «Εφημερίς των Κυριών», όμως το πλήρες δικαίωμα ψήφου έγινε δεκτό μόλις το 1956 , χρονιά που εκλέχτηκαν και για πρώτη φορά γυναίκες σε πολιτικά αξιώματα. Στην πορεία των χρόνων άλλαξαν μεν τα παραδοσιακά πρότυπα των ρόλων και ολοένα και περισσότερες γυναίκες βρίσκονται στη πρώτη γραμμή ληψης αποφάσεων που αφορούν την παγκόσμια κοινότητα, όμως ο αγώνας για ουσιαστική ισότητα ειναι μακρύς και οφείλει να συνεχιστεί.Το γεγονος ότι τώρα έχουμε ΠτΔ γυναίκα , ας θεωρηθεί ενδιάμεσος σταθμός κι όχι τερματικός.

3/ Η Ελλάδα βρίσκεται σε διαδικασία κοινωνικής αλλαγής και επανεκκίνησης, πράγμα που συμπεραίνεται και από το γεγονός ότι εμφανίζονται όλο και περισσότερες φεμινιστικές ομάδες και ομάδες ΛΟΑΤΚΙ που επιχειρούν μετατόπιση των σεξιστικών προτύπων και αρνούνται τα πατριαρχικά στερεότυπα.
Στην διατήρηση αυτών των στερεοτύπων, φαίνεται να παίζει κυριαρχικό ρόλο η Εκκλησία με το παραδοσιακο χριστιανικό  μοντέλο της οικογένειας, που περνάει μέσα από τον γάμο. Η συνύπαρξη και η απόκτηση παιδιών εκτός γάμου θεωρούνται ακόμη και σήμερα ασυνήθιστα, ιδιαίτερα στην επαρχία. Ο γάμος βάζει τη γυναίκα σε ένα πλαίσιο όπου θεωρείται η βασική υπεύθυνη του νοικοκυριού και της ανατροφής των παιδιών. Και μάλιστα χωρίς να αναγνωρίζεται ως εργασία ο εξαιρετικά δύσκολος ρόλος της νοικοκυράς!

4/ Ένα απο τα σημαντικότερα θέματα που θεωρείται δείκτης ισότητας είναι το μισθολογικό χάσμα ανάμεσα στους άντρες και τις γυναίκες, όπου σύμφωνα με πρόσφατα στατιστικά στοιχεία, στη χώρα μας φτάνει το 15%.
Στην ίδια έρευνα, σε ό,τι αφορά τη συμμετοχή στην αγορά εργασίας, έχει σημειωθεί κάποια πρόοδος από την αρχή της δεκαετίας του 1990 , με το ποσοστό των γυναικών στο σύνολο των εργαζομένων, να φτάνει το 43% έναντι του 36% που ήταν.
Το θέμα της μισθολογικής διαφοράς είναι μείζον και απασχολεί ακόμη και χώρες που βρίσκονται σε καλύτερη κατάσταση από την Ελλάδα. Πρόσφατα κυκλοφόρησε ένα γερμανικό βίντεο με ένα πείραμα  που αναθέτει σε ένα αγοράκι και ένα κοριτσάκι να κάνουν την ίδια ακριβώς δουλειά. Αφού την ολοκληρώσουν, στο τέλος δίνουν στο αγοράκι ένα βάζο καραμέλες γεμάτο μέχρι πάνω και στο κοριτσάκι το ίδιο βάζο μέχρι τη μέση. Όταν ρωτούν τα παιδιά γιατί συνέβη αυτό εφόσον έκαναν ακριβώς το ίδιο πράγμα και τους δίνεται η απάντηση ότι είναι λόγω φύλου, μένουν άναυδα αφού δεν μπορούν να το αντιληφθούν και λένε με πεποίθηση ότι είναι απλώς ΑΔΙΚΟ.

5/ Πώς σας φαίνομαι; Μήπως είμαι πολύ χοντρή, πολύ μεγάλη σε ηλικία, όχι τόσο όμορφη ή τόσο συγκαταβατική όσο χρειάζεται για να κατακτήσω αυτά που θέλω;
Οι εικόνες της ιδανικής γυναίκας μάς βομβαρδίζουν καθημερινά, δημιουργώντας ανασφάλεια και υποβιβάζοντας μας αφού εστιάζουν μόνο στην εξωτερική μας εμφάνιση.
Βεβαιως, οι φεμινιστικές συζητήσεις αντιπαραθέτουν στρατηγικές «ενδυνάμωσης» , για το πώς παρουσιάζει πλέον η γυναίκα τον εαυτό της στην κοινωνία και τον υπερασπίζεται απέναντι σε κάθε κακόβουλο σχόλιο.
Για παράδειγμα, γιατί θα πρέπει οι γυναίκες να ερωτόμαστε περί πλαστικών επεμβάσεων και να θεωρείται θέμα έντονου σχολιασμού είτε το ναι είτε το όχι μας;
Κι εν πάσει περιπτώσει, αν είναι τόσο ενδιαφέρουσες τέτοιες αποκαλύψεις, γιατί δεν ερωτώνται αντίστοιχα οι άντρες τι πιστεύουν κι αν έχουν προχωρήσει σε επέμβαση προσθετικής μαλλιών ή πέους;
Η άρνηση στην απάντηση τέτοιων προσωπικών θεμάτων , που δεν αφορούν κανέναν άλλον παρά μόνο τον εαυτό μας, θα πρέπει να είναι πλέον κανόνας , χωρις καμία εξαίρεση.
Το σώμα μου είναι επιλογή μου και δεν υποχρεούμαι να εξηγήσω γιατί έκανα αυτή την επιλογή.

6/ Ναι, οι γυναίκες πρέπει να αλληλοστηριζόμαστε. Πρέπει να έχουμε αλληλεγγύη, κατανόηση και κοινή γραμμή σ’ αυτά που διεκδικούμε.
Μόνο ενωμένες μπορούμε να έχουμε τη δύναμη που χρειάζεται προκειμένου να πείσουμε την κοινωνία να εφαρμόσει την ισότητα που γράφεται στους νόμους. Χρειάζεται απόφαση και πιθανώς αλλαγή πλεύσης και συμπεριφοράς σ’ αυτά που έχουμε συνηθίσει να κάνουμε ακόμη και στην καθημερινότητα μας. Ας βάλουμε τον εαυτό μας στην πρώτη γραμμή φροντίδας μας , ακόμη κι αν στεναχωρήσουμε ή ξεβολέψουμε κάποιους ανθρώπους γύρω μας, εντός και εκτός σπιτιού.
Βεβαίως , όπως όλα τα σημαντικά, είναι και θέμα εκπαίδευσης. Αν διδάξουμε στα παιδιά μας την αποφασιστικότητα, το δικαίωμα σε κάθε όνειρο, την αναφαίρετη προσπάθεια για κάθε επαγγελματικό προσανατολισμό, την αξιοκρατία ως μοναδικό κριτήριο κατάκτησης ενός στόχου, την κατάργηση στερεοτύπων και τον σεβασμό στον συνάνθρωπο, μπορούμε να πούμε ότι έχουμε βάλει έναν θεμέλιο λίθο για μια κοινωνία πραγματικής ισότητας.

7/ Η αλλαγή έρχεται από αυτούς που καταπιέζονται. Όχι από τους προνομιούχους.
Η γυναίκα αιώνες τώρα αγκομαχά να χωρέσει στο κοστούμι που της έραψαν οι πατριαρχικές δομές, ασφυκτιά να υποβιβάσει την πολυεπίπεδη φύση της , καταπιέζεται προκειμένου να υποδουλώσει το κοφτερό μυαλό της. Και μηχανεύεται τρόπους διαφυγής που κανονικά δεν της ταιριάζουν, Δούρειους ίππους να κατακτήσει τα αυτονόητα. Φαίνεται όμως ότι ήρθε η ώρα της αλλαγής. Παγκοσμίως διαφαίνεται πλέον ότι η αλήθεια καταρρίπτει την προσποίηση, το κλισέ αντικαθίσταται από νέες πεποιθήσεις και η κοινωνία κουρασμένη από σαθρά πρότυπα , ψάχνει καινούργια θεμέλια να χτίσει ένα πιο υγιές οικοδόμημα. Και οι γυναίκες πρωτοστατούμε σ’ αυτό και συμπαρασύρουμε αργά ή γρήγορα τους πάντες.

Κι όχι μόνο γιατί έτσι τα έφερε η ζωή αλλά κυρίως γιατί προετοιμαζόμαστε πολλά χρόνια πια γι’αυτό που συμβαίνει.

8/ Ο μύθος λέει οτι η Μέδουσα ήταν μια γοργόνα, που η ομορφιά της τράβηξε την προσοχή του Ποσειδώνα, ο οποίος τη βίασε μέσα στον ιερό ναό της Αθηνάς.
Έξαλλη για τη βεβήλωση του ναού της, η Αθηνά μεταμόρφωσε τη Μέδουσα σε τέρας, με τη θανάσιμη ικανότητα να πετρώνει όποιον την κοίταζε κατά πρόσωπο.
Κατόπιν , ο Περσέας αποκεφαλίζει τη Μέδουσα κι αφού χρησιμοποιεί το βλέμμα που πετρώνει για να νικήσει τους εχθρούς του στη μάχη, παραδίδει το κεφάλι της στην Αθηνά, η οποία το εναποθέτει στην ασπίδα της.
Στο πρώτο μισό της ιστορίας που έχει ως επίκεντρο τη γυναίκα, η Μέδουσα ειναι παντοδύναμη και προικισμένη με την ιδιότητα να σκοτώνει και να εξιλεώνει, ενώ στο δεύτερο, που έχει ως επίκεντρο τον άντρα, η Μέδουσα έγινε συνώνυμο της φρίκης.
Κι αν θελήσουμε να απλουστεύσουμε το νόημα του μύθου, πρόκειται για την ιστορία μιας δυνατής γυναίκας που βιάζεται, δαιμονοποιείται και στη συνέχεια σκοτώνεται από μια πατριαρχική κοινωνία, που μετατοπίζει το έγκλημα του θύτη στο θύμα, ακολουθώντας κάποια εγκατεστημένα κοινωνικά κλισέ.
Σας θυμίζει κάτι από τη σύγχρονη πραγματικότητα; Χμ…

9/ Η έμφυλη βία παρότι καθημερινό φαινόμενο παραμένει αόρατο, καθώς το ποσοστό καταγγελιών παγκοσμίωςείναι μικρό, ιδιως αν αυτή ειναι ενδοοικογενειακή όπου καταγγέλεται μολις το 5-20%.
Ευτυχώς , οι νόμοι που κατοχυρώνουν τα θύματα απέναντι στην σεξουαλική βία, γίνονται ολοένα και πιο αυστηροί. Η Ελλάδα βρίσκεται για πρώτη φορά ισως , σε ένα τόσο καίριο σταυροδρόμι, όπου πρέπει γρήγορα και αποφασιστικά να συνταχθεί με την πλευρά των θυμάτων, προσφέροντας τους όχι μόνο δικαίωση αλλά και το έναυσμα να προχωρήσουν γενναία στο δρόμο που καταργεί τους φόβους που έχουν καθιερωθεί αιώνες τώρα, για λογους που δεν ακουμπούν σε καμία περίπτωση στον πυρήνα της ανθρώπινης ύπαρξης.

10/ Σχεδόν τρία χρόνια μετά ήρθε και η σειρά της Ευρώπης να ακολουθήσει την Αμερική στο δρόμο της αποκάλυψης σε σχέση με την άσκηση βίας. Το επονομαζόμενο #metoo, κατέφθασε στην Ελλάδα στις αρχές του 2021 από τη Σοφία Μπεκατώρου και έκτοτε έχει πάρει διαστάσεις ορμητικού ποταμού.
Ο καλλιτεχνικός κόσμος σήμερα, επιχειρεί σχεδόν σύσσωμος μια γενναία εκκαθάριση στην μακροχρόνια άσκηση βίας καθε μορφής, με σκοπό να βρει το πραγματικό της νόημα η λέξη ηθοποιός και να ποιειται πρωταρχικά ήθος

Για μια ακόμη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας, η τέχνη είναι μπροστάρισσα και σηκώνει το λάβαρο μιας κοινωνικής και ανθρωπιστικής επανάστασης, που φέρνει τα πολυπόθητα πάνω-κάτω στη κοινωνία και τη δικαιοσύνη.