«Είναι αυτό Τέχνη;»: Εκπαιδευτικό πρόγραμμα του Οργανισμού ΝΕΟΝ με το Ελληνικό Παιδικό Μουσείο

Tο πρόγραμμα συνδιαμορφώθηκε και υλοποιείται σε συνεργασία με το Ελληνικό Παιδικό Μουσείο, και τα τελευταία έξι χρόνια έχει απευθυνθεί σε περισσότερους από 16.200 μαθητές Γυμνασίου.

Ο ΝΕΟΝ δημιουργήθηκε μέσα από τη βαθιά πεποίθηση του ιδρυτή του ότι η σύγχρονη καλλιτεχνική δημιουργία μπορεί να αφυπνίσει και να παρακινήσει. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η εκπαίδευση αποτελεί βασικό πυλώνα στη δράση του, με σκοπό να καλλιεργήσει τη σχέση των νέων με τη σύγχρονη τέχνη και να ενεργοποιήσει μορφές επικοινωνίας, συμμετοχής και κοινωνικής συνείδησης.

Το πρόγραμμα «Είναι αυτό Τέχνη;» είναι σχεδιασμένο σύμφωνα με τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα των εφήβων και αξιοποιεί τη δυναμική της τέχνης για να προάγει τη σχέση με τον πολιτισμό μέσα από το σχολείο. Απευθύνεται σε μαθητές της Γ’ Γυμνασίου με στόχο να τους φέρει σε επαφή με μια ποικιλία μορφών της σύγχρονης τέχνης και ορισμένους από τους σημαντικότερους δημιουργούς της.

Η υλοποίηση βασίζεται σε ηλεκτρονική πλατφόρμα που συνδυάζει βίντεο μικρής διάρκειας με πληροφορίες γύρω από τη σύγχρονη τέχνη και τα σημαντικότερα κινήματά της καθώς και τη ζωή και το έργο σημαντικών καλλιτεχνών. Ένα συνοδευτικό εκπαιδευτικό πακέτο περιέχει εκπαιδευτικά παιχνίδια και απτικά υλικά που ενδυναμώνουν τη σχέση του μαθητή µε την τέχνη. Το Ελληνικό Παιδικό Μουσείο και ο ΝΕΟΝ συνεργάστηκαν με την εικαστικό Κατερίνα Ζαχαροπούλου για την επιστημονική επιμέλεια του προγράμματος.

Στο υλικό περιλαμβάνονται σημαντικοί καλλιτέχνες που έχουν επαναπροσδιορίσει τον τρόπο που βλέπουμε και ορίζουμε την τέχνη σήμερα, όπως Marina Abramović, Marcel Duchamp, Joseph Beuys, Louise Bourgeois, Andy Warhol, Gerhard Richter, Martin Kippenberger, William Kentridge, Mario Merz, Γιάννης Κουνέλλης. Επιπλέον, στο επόμενο διάστημα το υλικό θα εμπλουτιστεί με περισσότερους καλλιτέχνες, παρουσιάζοντας διαφορετικές πολιτιστικές παραδόσεις.

Το πρόγραμμα αναπτύσσεται σε δύο διαδοχικές συναντήσεις στην κάθε τάξη. Με την ολοκλήρωση του εκπαιδευτικού προγράμματος, οι μαθητές λειτουργούν σαν καλλιτέχνες και πραγματοποιούν ομαδικές και συνεργατικές δράσεις και παρουσιάζουν δικά τους εικαστικά δρώμενα.

Η δράση μέσα στις σχολικές αίθουσες, από τους ερμηνευτές του Ελληνικού Παιδικού Μουσείου, δημιουργεί συνθήκες αλληλεπίδρασης των μαθητών με την τέχνη, με βιωματικό τρόπο και απτά αποτελέσματα. Αφετηρία του αποτελεί το παιδαγωγικό πλαίσιο που συμβάλλει στην εξέλιξη των ικανοτήτων των παιδιών, στον εφοδιασμό με τρόπους προσέγγισης και ερμηνείας έργων τέχνης, στην κατανόηση των σύγχρονων κοινωνικών παραμέτρων μέσα από την οπτική της τέχνης.

Είναι ενδεικτικός ο χαρακτηρισμός μαθήτριας του 2ο Γυμνασίου Χαϊδαρίου, «Η Τέχνη είναι απεριόριστη, γιατί η φαντασία είναι απεριόριστη».

Από το ξεκίνημά του το ακαδημαϊκό έτος 2013-14, το πρόγραμμα «Είναι αυτό Τέχνη;» έγινε δεκτό με ενθουσιασμό από μαθητές και καθηγητές. Έχει λάβει την έγκριση του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, η οποία ανανεώνεται κάθε χρόνο.

Μέχρι σήμερα έχουν πραγματοποιηθεί 913 προγράμματα σε 131 σχολεία της Περιφέρειας Αττικής και σε 1 σχολείο της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδος, όπου έχουν συμμετάσχει 16.240 μαθητές Γ’ Γυμνασίου και 961 καθηγητές. Φέτος, το πρόγραμμα συνεχίζεται κανονικά, ακολουθώντας το υγειονομικό πρωτόκολλο για μάσκες και αποστάσεις του Υπουργείου Παιδείας.

Παράλληλα, στο πλαίσιο του προγράμματος εκθέσεων του ΝΕΟΝ αναπτύσσονται εκπαιδευτικές δράσεις για τα σχολεία μέσα στους χώρους των εκθέσεων.

Όπως αναφέρει η Ελίνα Κουντούρη, Διευθύντρια του ΝΕΟΝ, «Απευθυνόμαστε σε νέους, έφηβους 15 ετών που έχουν άποψη, εξεταστική και ανατρεπτική προσέγγιση για τη ζωή. Είναι στην ηλικία που οραματίζονται και σχεδιάζουν το μέλλον τους. Γι’ αυτό θέτουμε το ερώτημα “Είναι αυτό Τέχνη;”, που εκφράζει τη δημοκρατικότητα της σύγχρονης τέχνης, η οποία έχει την ελευθερία να είναι ανοιχτή σε διάφορες ερμηνείες. Ερχόμενοι σε επαφή με τη σύγχρονη τέχνη, οι νέοι αντικρίζουν τη διαφορετική προσέγγιση, τον σύγχρονο προβληματισμό και την παραγωγή ιδεών που η τέχνη τοποθετεί πάνω στα ζητήματα κάθε εποχής. Επενδύουμε σε αυτό το εκπαιδευτικό πρόγραμμα γιατί πιστεύουμε ότι η πρόοδος και η ανάπτυξη έρχεται μέσα από τον πολιτισμό. Ευχαριστούμε το Ελληνικό Παιδικό Μουσείο και όλους τους συντελεστές που κάνουν το όραμά μας πραγματικότητα».

Η Ζαμπέλ Μουρατιάν, πρόεδρος ΔΣ του Ελληνικού Παιδικού Μουσείου, σημειώνει, «Αισθανόμαστε ότι το ερώτημα ‘’Είναι αυτό Τέχνη;’’ έχει βρει τους πιο ευρηματικούς συνομιλητές στα πρόσωπα των εφήβων. Το καινοτόμο αυτό πρόγραμμα έχει ανοίξει δρόμους στη φαντασία, την έκφραση, τη δημιουργικότητα και την κριτική σκέψη των μαθητών. Έχει διαμορφώσει μια τάση που δηλώνεται από το έντονο ενδιαφέρον των εκπαιδευτικών να ζήσουν αυτήν την εμπειρία οι μαθητές τους. Είμαστε περήφανοι για το αποτύπωμα που αφήνει στο ελληνικό σχολείο! Ευχαριστούμε τον Οργανισμό ΝΕΟΝ για την εμπιστοσύνη και τη συνεργασία, και για τη δυναμική του που φέρνει τη σύγχρονη τέχνη μέσα στα σχολεία».