Δημήτρης Μαραμής/Ερωτόκριτος

«Χρειάζεται θάρρος για να καταπιαστείς με ένα αριστούργημα της ελληνικής λογοτεχνίας όπως ο Ερωτόκριτος και να συνθέσεις τη μουσική του εκδοχή», αρχίζει το σημείωμά του στο πρόγραμμα ο Δημήτρης Μαραμής. Και σε αυτήν τη ντουζίνα απλών, χρηστικών λέξεων, εσωκλείει την πεμπτουσία του τολμηρού στοιχήματος που έβαλε με τον εαυτό του.

Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Μαραμής καταπιάνεται με αυτόν τον ογκόλιθο του κρητικού αναγεννησιακού θεάτρου. Έχει ήδη προσεγγίσει, ψηλαφίσει και ενδύσει μουσικά τον Ερωτόκριτο 6 χρόνια πριν, συνθέτοντας την πρωτότυπη μουσική για την ιδιαίτερα επιτυχημένη παράσταση του Στάθη Λιβαθινού, η οποία άφησε τη δική της εποχή στο θεατρόφιλο κοινό της Αθήνας. Όμως με τον συγκεκριμένο Ερωτόκριτο είναι διαφορετικά. Δεν πρόκειται απλά για μερικά τραγούδια γραμμένα για μια παράσταση, αλλά για μια ολοκληρωμένη συνθετική πρόταση επί του κειμένου, που αποτελεί η ίδια την παράσταση, και μέλλει να στηθεί με όρους όπερας και με twists μιούζικαλ, αυξάνοντας το βάρος του ήδη σοβαρότατου στοιχήματος.

Οι μουσικές δομές και τα μοτίβα, είναι πεντακάθαρα. Στο πρώτο μέρος, η δράση επικεντρώνεται στην αρχή του έρωτα μεταξύ Ερωτόκριτου και Αρετούσας και στην εξέλιξη του συναισθήματος των δύο νέων, περιστρεφόμενη γύρω από ένα σχεδόν εθιστικό jazz & blues μοτίβο, το οπτης φυλάκισης της Αρετούσας και του σκηνοθετημένου θανάτου τουοίο διατρέχει σαν ραχοκοκκαλιά το μεγαλύτερο μέρος της παράστασης. Είναι ένα μέρος ευδιάκριτα πιο ανάλαφρο σε σύγκριση με το δεύτερο, όπου λαμβάνουν χώρα οι δραματικές σκηνές της μάχης, και του σκηνοθετημένου θανάτου του Ερωτόκριτου.

Οι σκηνές του θρήνου του αποχωρισμού και του τελικού σμιξίματος των πρωταγωνιστών είναι ανατριχιαστικές, με τις αντίστοιχες συνθέσεις να αντλούν περισσότερο από τις εγχώριες παραδοσιακές φόρμες και την κληρονομιά των κορυφαίων Ελλήνων συνθετών, όπως αρμόζει στην εμβληματική θέση που κατέχει το κείμενο στη γραμματεία του τόπου μας. Πανταχού παρούσα και επίσης αξιοσημείωτη είναι όμως και η διακριτικότητα στις μουσικές αναφορές, στοιχείο που προφυλάσσει την έμπνευση και την πρωτότυπη δουλειά του συνθέτη, βοηθώντας ώστε να της αποδωθούν τα εύσημα που της αξίζουν.

Η συνθετική προσέγγιση βρίσκεται σε σύμπνοια και αγαστή συνεργασία με τη σκηνοθετική σύλληψη του Κωνσταντίνου Ρήγου, στο πρόσωπο του οποίου ο Δημήτρης Μαραμής βρήκε τον ιδανικό συνεπιβάτη στο ταξίδι εναλλακτικής αξιοποίησης του αριστουργηματικού κειμένου του Ερωτόκριτου. Ύψιστη συνέπεια, τομές ακριβείας, καθαρές και μοντέρνες γραμμές σκηνικού χώρου, παράλληλα live video (από τον Βασίλη Κεχαγιά), μεταφορά των προσώπων και των καταστάσεων στο σήμερα –η οποία υπογραμμίζεται και εξυπηρετείται σε μεγάλο βαθμό από τις ενδυματολογικές επιλογές του Γιώργου Σεγρεδάκη– συνθέτουν την άποψη του Κωνσταντίνου Ρήγου για το ερωτικό μανιφέστο του Βιτσέντζου Κορνάρου, που μετρά πια πάνω από 4 αιώνες ζωής.

Οι ερμηνείες στάθηκαν σε κάτι παραπάνω από το ύψος των περιστάσεων, με έναν δυναμικό και εξαιρετικά φορμαρισμένο φωνητικά Θεόδωρο Βουτσικάκη στο ρόλο του Ερωτόκριτου και με τους παλαίμαχους της Εθνικής Λυρικής Σκηνής (η μεσόφωνος Ιωάννα Φόρτη στον ρόλο της Νένας και ο βαρύτονος Κώστας Μαυρογένης στον ρόλο του Ρήγα) να κλέβουν την παράσταση με χαρακτηριστική άνεση –η Φόρτη ιδίως υπήρξε απολαυστική, συγκινητική, σχεδόν καθηλωτική, υπηρετώντας με την ίδια υψηλή απόδοση τις διαφορετικές ποιότητες που απαιτούσε αυτός ο δεύτερος ρόλος, προσδίδοντάς του μια αίγλη που μόνο οι πραγματικά πολυσχιδείς καλλιτέχνες έχουν διαθέσιμη.

Η Μαρίνα Σάττι, φορώντας κατάσαρκα το momentum της επιτυχίας της “Μάντισσας”, ενσάρκωσε την Αρετούσα. Ίσως όμως να εγκλωβίστηκε στιγμιαία στην αλήθεια της ρήσης «ο εχθρός του καλού είναι το καλύτερο», με αποτέλεσμα να αργήσει να σταθεροποιηθεί σκηνικά, κάτι που έχει πάντως επανειλημμένα αποδείξει ότι δεν αποτελεί πρόβλημα. Ωστόσο το ταλέντο της, οι  ικανότητές της και η υποκριτική δεινότητα της φωνής της είναι αδιαμφισβήτητα και κέρδισαν τελικά τη μάχη με το αποστομωτικό συναίσθημα που φέρει ο χαρακτήρας της Αρετούσας.

Η θεωρητική και πρακτική κατάρτιση που απαιτείται για να γράψει κανείς μια επαρκή και επαγγελματική κριτική για πονήματα όπως αυτό του Ερωτόκριτου του Δημήτρη Μαραμή, ανήκει σε σφαίρες που δεν τολμούμε να ισχυριστούμε ότι έχουμε διασχίσει. Τα επί μέρους συστατικά του κοκτέιλ ήταν άρτια εκτελεσμένα, το κοκτέιλ το ίδιο ωστόσο είναι για τολμηρούς.

Ας μείνουμε λοιπόν στο εκκωφαντικό χειροκρότημα στο κατάμεστο Ηρώδειο, όπου ο κόσμος δεν σταμάτησε να επευφημεί τους συντελεστές της παράστασης, τόσο κατά τη διάρκειά της, όσο και αρκετά λεπτά μετά το πέρας της. Και αν κάτι μένει με σιγουριά, είναι η καταλυτική δύναμη και η ισοπεδωτική διακειμενικότητα αυτού του κρητικού δεκαπεντασύλλαβου, ο οποίος συμπυκνώνει την επανάσταση της αγάπης με τρόπο που θα ζήλευε και ο θείος Σαίξπηρ: «Καλλιά ‘χω σε με θάνατο/παρ’ άλλη με ζωή μου/για σέναν εγεννήθηκε/στον κόσμο το κορμί μου».

πηγή: avopolis.gr