Η ταινία «Στον Θρόνο του Ξέρξη» σε ανάθεση του Onassis Culture, έκανε πρεμιέρα στην Εβδομάδα Κριτικής του 75ου Φεστιβάλ Καννών (17-26 Μαΐου 2022) – το παράλληλο διαγωνιστικό τμήμα του ευρωπαϊκού κινηματογραφικού θεσμού με ταινίες δημιουργών απ’ όλο τον κόσμο, κερδίζοντας τελικά το βραβείο του σημαντικού γαλλικού τηλεοπτικού δικτύου για τον τρόπο προσέγγισης μιας αρχαιοελληνικής ιστορίας, με παραβολές που τοποθετούνται με εξαιρετικά ευρηματικό τρόπο σε ένα αλλόκοσμο τοπίο.
Ο Alain Kruger, διάσημος στη Γαλλία δημοσιογράφος και παρουσιαστής της εκπομπής Cercle στο Canal+, παρομοίασε την Εύη Καλογηροπούλου και το έργο της με τη σπουδαία Γαλλίδα σκηνοθέτρια Claire Denis και την ταινία Beau travail, ενώ παρότρυνε το κοινό να δει οπωσδήποτε την ταινία.
Η Εύη Καλογηροπούλου, μεγάλη θαυμάστρια και η ίδια του έργου της Denis, παρέλαβε συγκινημένη το βραβείο και ευχαρίστησε θερμά το Ίδρυμα Ωνάση για την ανάθεση και την υποστήριξη, καθώς και τους συνεργάτες της, την Αφροδίτη Παναγιωτάκου, Διευθύντρια Πολιτισμού του Ιδρύματος Ωνάση, που είχε την καλλιτεχνική επιμέλεια της ταινίας, και τον Γιώργο Μαζωνάκη που πρωταγωνιστεί.
Στην εργασιακή δυστοπία των ναυπηγείων του Περάματος, η χρόνια απαγόρευση της σωματικής επαφής έχει μετατρέψει τις ανθρώπινες αλληλεπιδράσεις σε απόκοσμες προσομοιώσεις ενός καταπνιγμένου αισθησιασμού που υπερβαίνει τα ετεροκανονικά στερεότυπα της επιθυμίας.
Κάτω από την υπόνοια της ύπαρξης ενός πανταχού παρόντος, αλλά αόρατου ελεγκτικού μηχανισμού, ακολουθείται η αφήγηση του Γιώργου, του παλαιότερου εργάτη και υπεύθυνου στο ναυπηγείο, σκιαγραφώντας τις ανθρώπινες σχέσεις όπως αυτές διαμορφώνονται σε μια οργουελιανή καθημερινότητα όπου το οπτικό υποτάσσει το συγκινησιακό.
Στον Θρόνο του Ξέρξη. Σε μία από τις κορυφές του όρους Αιγάλεω που ανήκουν στον Δήμο Περάματος, ο οποίος στην αρχαιότητα ονομαζόταν Αμφιάλη, θεωρείται πως βρισκόταν η θέση από την οποία ο Ξέρξης παρακολούθησε τη συντριβή του στόλου των Περσών στη Ναυμαχία της Σαλαμίνας, το 480 π.Χ. Η κορυφή αυτή αποκαλείται από τους κατοίκους της περιοχής «Θρόνος του Ξέρξη». Σαν να βρίσκεται στην ίδια θέση, η Καλογηροπούλου παρακολουθεί από απόσταση τους ήρωές της. Τους τοποθετεί «στον θρόνο» που ορίζει ο μικρόκοσμος του καθενός –είτε αυτός είναι μια βαριά αυτοματοποιημένη μηχανή είτε μια μεταλλική σκαλωσιά–, όλοι τους έγκλειστοι και παρατηρητές ενός δυστοπικού σύμπαντος και μιας ζοφερής τελετουργίας που καταστέλλει την ανθρώπινη επιθυμία.
Στην ταινία της, η Καλογηροπούλου επιλέγει να μιλήσει για το ανθρώπινο σώμα, την ομορφιά, το μάταιο της εργασίας, τις συνθήκες μιας παρανοϊκής παρακολούθησης, αλλά και ταυτόχρονα για το αίμα και τον αποχωρισμό, το φύλο, τη σεξουαλική επιθυμία και τα όριά της.
Ο ρόλος του Γιώργου Mαζωνάκη εμφανίζεται αντίστοιχα αινιγματικός και αυτοβιογραφικός. Αινιγματικός, ως προς το αν είναι άνθρωπος ή μηχανή. Από πού προέρχεται και γιατί μπορεί τελικά να σπάσει έναν τόσο βαθιά ριζωμένο κανόνα καταστολής; Τι είδους είναι ο ερωτισμός που αποπνέει; Αυτοβιογραφικός, καθώς ο Έλληνας ερμηνευτής επιστρέφει στο Πέραμα και στον τόπο εργασίας του πατέρα του.
Η πρώτη εκδοχή της ταινίας της Καλογηροπούλου είχε τον τίτλο Ανήκω σε μένα, ένα έργο σε καλλιτεχνική επιμέλεια της Αφροδίτης Παναγιωτάκου, Διευθύντριας Πολιτισμού του Ιδρύματος Ωνάση, και σε ανάθεση του φεστιβάλ “You and AI: Through the Algorithmic Lens” που πραγματοποίησε η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση στο Πεδίον του Άρεως (24.06-25.07.21) με θεματικές για τον αλγόριθμο και την τεχνητή νοημοσύνη, τη δημιουργικότητα και την ηθική. Τα γυρίσματα της ταινίας πραγματοποιήθηκαν στα Ελληνικά Ναυπηγεία ΑΕ στο Πέραμα, τον Ιούνιο του 2021.
Συντελεστές
Σκηνοθεσία: Εύη Καλογηροπούλου
Σενάριο: Γιώργος Τελτζίδης
Καλλιτεχνική Επιμέλεια: Αφροδίτη Παναγιωτάκου
Παραγωγός: Αμάντα Λιβανού
Διευθυντής Φωτογραφίας: Έβαν Μαραγκουδάκης
Μοντάζ: Γιώργος Ζαφείρης
Μουσική: Kid Moxie
Ήχος: Δημήτρης Δεμοιράκος, Λέανδρος Ντούνης
Σκηνικά: Εβελίνα Δαρζέντα, Άννα Ζώτου
Κοστούμια: Γεωργία Μπούρα
Εκτέλεση Παραγωγής: Neda Film
Μια παραγωγή του Onassis Culture
Το Ίδρυμα Ωνάση στρέφει διαχρονικά το βλέμμα στο μέλλον του κινηματογράφου και γίνεται ενεργό κομμάτι της νέας καλλιτεχνικής δημιουργίας. Μέσα από την παραγωγή ταινιών, επενδύει διαχρονικά στα νέα ταλέντα και τις δυνατές ιστορίες. Είναι συμπαραγωγός και υποστηρικτής σε άλλες δύο ταινίες που συμμετέχουν στις Κάννες: τη νέα ταινία του Πάνου Κούτρα, Dodo (συμπαραγωγή), που παρουσιάζεται στο τμήμα Cannes Premiére, και την ταινία The Dam του Ali Cherri (υποστήριξη) που κάνει πρεμιέρα στο Δεκαπενθήμερο Σκηνοθετών.